ධර්ම නිධාන

වැළි සෙල්ලමේ යෙදී සිටින කුඩා දරුවන් සමූහයක් කිසිවෙකුට සිතා ගැනිමට අපහසු අවස්ථාවක් නොවේ. අප බොහෝ දෙනෙක් කුඩා කල වැළි සෙල්ලම් කර තිබීමට පිළිවන, නැතිනම් අඩු තරමින් එය කරන ආකාරය රූපවාහිනියෙන් දැක ඇතිවාට කිසිදු සැකයක් නැත.

හිස් පොල්කටු රැසක් පිළිවෙළකට තබා ඒවා සියල්ලට වැළි පුරවා මේක බත්, මේක පරිප්පු, මේක මැල්ලුම්, මේක අල යනාදී වශයෙන් දරුවන් සියල්ල යම් සම්මුතියකට එළැඹේ. මදකට සිතා බලමු, තමාත් මේ අයුරින්ම සෙල්ලම් කලා නේද යන්න අමතක වූ තරමක් වැඩිහිටි දරුවෙක් මෙය දෙස බලා, මේ නම් මොන තරම් මෝඩ සෙල්ලමක්ද සිතමින් අනේ අපොයි ඔතන මොන බත් ද? මොන මාලු ද? ඔක්කොම වැලිනේ කියා විහිළු කලේ නම් තත්වය කුමක්ද?

ආශාවෙන් වැලි සෙල්ලම් කල දරුවන් ඉතාම කෝපයට පත්වනු ඇත. හැකිනම් සියල්ල එක් වී වැඩිහිටි දරුවාට පහර දීමට සූදානම් වනු ඇත, නැතිනම් කෑ ගසා වැඩිහිටි දරුවා එළවා දමනු ඇත. එසේත් නැතිනම් ඒ සඳහා මව්පියන්ගේ උදව් ඉල්ලා සිටිනු ඇත. කිසිවක් කරගත නොහැකි නම් හඬා වැටෙනු ඇත.

දැන් අපි මේ තත්වය අපිට ආදේශ කර බලමු. එවිට විද්‍යාඥ වරුන්, මහාචාර්‍ය වරුන් , ආචාර්‍ය වරුන්, දොස්තරවරුන් , ඉංජිනේරුවරුන් ආදී එකී මෙකී නොකී සියළු ගිහි සමාජයේ සියලුම දෙනා මේ කුඩා දරුවන්ගේ තත්වයේම සිටින්නන් මිස අන් කිසිවෙක් නොවෙන බව වැටහෙනු ඇත. අපගේ උපමාවේ සිටි වැඩිහිටි දරුවා ලොව ඇත්ත ඇති සැටියෙන් දකින ආර්‍ය මාර්ගයේ ගමන් කරන විදර්ශනා ඥාන ලාභී උතුමෙක් ට සමාන වෙන බවත් වැටහෙනු ඇත. අරුමයකි …ඒ කෙසේද?

මොනතරම් ලෞකික දැනුම් සම්භාර ලැබුවත් විදර්ශනා ඥාන රහිත අපි ලෝකයේ පරමාර්ථ හෙවත් සැබැවින්ම ඇති කිසිම දෙයක් ඇති හැටියෙන් නොදකින්නෝය. ඇස ගැටෙන සමහර චලනය වන වස්තු අපට සත්තුය, පුද්ගලයෝය, මමය, නුඹය, නෝනාය, මහත්තයාය, රාළහාමිය, අප්පුහාමිය. හරියටම පොල්කටු වලට පිරවූ එකම වැලි වලට බත්ය, පරිප්පුය, මැල්ලුම්ය, අලය කියා කිවාක් සේය.

නමුත් වැලි වැලි ලෙසම දැක්ක වැඩිහිටි දරුවා මෙන්, විදර්ශනා ඥාන ලාභී උතුමා එම විවිධ නම් ලත් වස්තු සියල්ලම දකින්නේ හුදෙක් නාම හා රූප පරම්පරා වල පැවැත්මක් ලෙස පමණි. එම උතුමාට සත්තුය, පුද්ගලයෝය, මමය, නුඹය, නෝනාය, මහත්තයාය, රාළහාමිය, අප්පුහාමිය යනු හුදෙක් නාම පද සමූහයක් පමණි. මෝහාන්ධකාරයෙන් වැසුනු මුලු ලොවක් මුලා කරන සම්මුතීන් පමණි.

විදර්ශනා ඥාන ලාභී වීමේන් තමාටම ප්‍රත්‍යක්ෂ වශයෙන් දැකිය හැකි, එසේ නොහැකිනම් කියවා තේරුම්ගත හැකි පරමාර්ථ ධර්ම 82ක් අපි කලින් පැහැදිළි කර ඇත්තෙමු. එයින් නිවන හැර අන් සියල්ල නාම -රූප ධර්ම වශයෙන් ලොව එහි වෙසෙන ජීවීන් හා අනන්ත විශ්වය ලෙස අපේ නෙත ගැටේ. පරම පූජණීය රේරුකානේ චන්දවිමල මාහිමි සම්පාදිත විදර්ශනා භාවනා ක්‍රමය නම් පොත් වහන්සේ තුල අන්තර්ගත නාම-රූප මිශ්‍රක භාවනා ක්‍රමය පිටු අංක 87 – 88 හී දැකිය හැක. එහි ඇතුලත් අනෙකුත් භාවනා වාක්‍ය පහත සඳහන් වේ, ඇත්ත ඇති සැටියෙන් දැකිමට කැමති, විදර්ශනා ඥාන ලාභී වී නිවන් දැකීමේ උවමනාවෙන් ආර්ය මාර්ගයේ ගමන් කරන බොදු ඔබත් නාම යනු සිත ලෙසත්, රූප යනු කය ලෙසත් සරලව යොදා මේවායේ තේරුම් සලකා බලන්න.

• බදාම, ගඩොල්, ලී, උළු එක්තරා ආකාරයකට සිටි කල්හී ගෙයය යන සම්මුතිය ඇති වන්නා සෙම නාම-රූප ඇති කල්හීසත්ව, පුද්ගල, ආත්ම, මමය, නුඹය, නෝනාය, මහත්තයාය, රාළහාමිය, අප්පුහාමිය ආදී නොයෙකුත් සම්මුතීන් පවත්නාහ.
• නාමය පමණක් ඇතිවිට (අරූප තලයේ බ්‍රහ්මයන් මෙන්) චලනය කිරීමට ශරීරයක් නොමැති බැවින් ගමනාදී සකල ක්‍රියා නොකල හැකිය. රූපය හෙවත් සිරුර පමණක් ඇතිවිට (අසංඥසත්ත තලයේ බ්‍රහ්මයන් මෙන්) ක්‍රියා සිදු කිරීමේ චේතනා බලය ඇති කරන සිතක් නැති බැවින් ගමනාදී සකල ක්‍රියා නොකල හැකිය.

• මිනිසුන් විසින් සාගරයේ නෞකාව මෙහෙයවන්නා සේම නාමය විසින් රූප කය මෙහෙයවන්නේය. නෞකාවේ ආධාරයෙන් මිනිසුන් සයුර තරණය කරන්නා සේම රූප කය ආධාරයෙන් නාමය පවත්නේය.

• රූපය නිසා නාමයත්, නාමය නිසා රූපයත් පවත්නෝය. එකිනෙකට හේත්තු කරන ලද්දා වූ දර මිටි දෙකකින් එකක් ඇද වැටුන කලිහී, අනික ඉබේම ඇද වැටෙන්නා සේම, නාම රූප දෙකින් එකක් වැටුණ කලිහී අනික ඉබේම වැටෙන්නේය.

• නාම රූප කිසිවකින් එකකටවත් ඉපදීමට හෝ පැවැත්මට ශක්තියන් නැත. ඒවා අන්‍ය ධර්මයන්ගේ බලයෙන්ම ඉපිද, අන්‍ය ධර්මයන්ගේ බලයෙන්ම පවත්නාහ. (හේතු ප්‍රත්‍යයන් යනු එම අන්‍ය ධර්මයෝය ). හේතු ප්‍රත්‍යයන් මත යැපෙන්නා වූ නාම රූපයෝ අති දුර්වලයෝය.

මෙම ලිපියේ ඇතුලත් පින්තූර සියල්ලට අදාල වාක්‍ය කටපාඩම් කර නිතර නිතර මෙනෙහි කරන්න. රාත්‍රී නින්දට පෙර එක් වරක් කර බලන්න. කිසිදු සිහිනයක් නොදුටු ජීවිතයේ ඔබගේ සුවදායකම පළමු නින්ද අත් දකිනු ඇත.  බොදු භාවනා වල ප්‍රතිලාභ අත් දැකීම තුලින් අගය කරන තවත් එක් බොදුනුවෙක් ඔබ තුලින් බිහි වනු ඇත. සොය සොය භාවනා කරන නිවන ප්‍රායෝගිකවම සොයන තවත් බොදු උතුමෙක් බවට ඔබත් පත් වනු ඇත.